Thursday, April 25, 2024

1000 Ane apre: Sèvi ak Pase Lak Azuei pou Asire Lavni li

 Matyè òganik ki konsève nan sediman lak yo gen enfòmasyon valab pou rekonstwi kondisyon anviwònman nan pase. Chèchè yo nan Inivèsite Quisqueya an Ayiti te sèvi ak metòd sa a pou analize yon ekzanpil pake preleve nan Lak Azuei, kouvri 1000 dènye ane yo. Yo divize pake a an senk peryòd tan ak analize kantite ak kalite matyè òganik ki prezan nan chak kouch. Rezilta yo montre chanjman nan depo matyè òganik ki reflete bò kote flibilyasyon klimatik yo ak aktivite moun nan rejyon an.


Pandan peryòd ki pi sèk, tankou Anòmal Klimatik Medyev (AKM) ak Ti Laj Glese (TLG), mwens matyè òganik te akimile nan sediman yo, pwobableman akòz ba nivo dlo ak reduksyon nan kwasans plant yo. Ala kontrè, peryòd ki pi wèt yo te gen yon kontni matyè òganik plis eleve. Modèl sa a te veritab pou peryòd ant AKM ak TLG, tankou tou nan Peryòd Chalè Kouran (PCK) ak AKM2.


Analiz la te revele tou yon ogmantasyon nan matyè òganik nan tan ki pi resan, pwobableman kòrèl ak aktivite moun tankou defòstasyon ak agrikilti. Pratik sa yo ka mennen nan yon chajman plis gwo nan nitriman nan lak la, kòm nou wè nan chanjman nan konpozisyon matyè òganik yo.


Etid matyè òganik nan sediman lak yo ofri yon zouti gason pou rekonstwi chanjman nanviwònman nan pase. Analiz Lak Azuei a te revele entèraksyon ant klima ak aktivite moun sou ekosistèm lak la. Konprann tenans sa yo nan istwa a ka pèmèt nou klere nanfòmasyon pou efò konsèvasyon nan lavni ak asire sante a long tèm nan resous fondamantal Ayisyen sa a. Rechèch adisyonèl nesesè pou konprann byen risk posib asosye ak tenans resan sa a.

DOI:https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2023.111845

No comments:

Post a Comment

1000 Ane apre: Sèvi ak Pase Lak Azuei pou Asire Lavni li

 Matyè òganik ki konsève nan sediman lak yo gen enfòmasyon valab pou rekonstwi kondisyon anviwònman nan pase. Chèchè yo nan Inivèsite Quisqu...